St Andrews

St Andrews położone jest, pól godziny jazdy z Falkland, nad Morzem Północnym. Historia tego miasteczka sięga głębokiego średniowiecza. Wiąże się z postacią św. Andrzeja.

Relikwie tego świętego spoczywały w Patras w Grecji. Tam też sobie w klasztorze pomieszkiwał mnich Regulus, który, za sugestią anioła, zabrał stamtąd kości świętego by ukryć je na krańcu świata. W trakcie morskiej podróży, statek – jak to statek - rozbił się. Stało się to w pobliżu miasteczka Kilrymont w Szkocji. Regulusa powitał król piktyjski Angus na tyle serdecznie, że ten postanowił wytaszczone z Grecji relikwie świętego Andrzeja pozostawić na miejscu. W tamtych czasach potęgą w szkockim kościele była wyspa Iona, gdzie w klasztorze były kości konkurencyjnego świętego tj. Kolumby, który przyniósł Szkocji chrześcijaństwo. Jednak, wraz z najazdem Wikingów, przyszedł kres potęgi Kolumby. Ci bowiem zniszczyli i klasztor i kości świętego. Wzmocniło to pozycję konkurencyjnego Kilrymont. Z czasem osada zmieniła nazwę na St. Andrews. Było to zasługą mnichów Augustianów, którzy w 1130 r. przejęli kościół św. Regulusa a następnie utworzyli tu swą siedzibę.    
 

Z dawnego kościoła do dziś zachowała się 32 metrowa wieża o kwadratowej podstawie (St Rule's Tower na zdjęciu). Rozciąga się z niej wspaniały widok na ruiny katedry, miasto i zatokę. 

Budowę katedry rozpoczęto w 1158 roku. Budowa trwała ponad 100 lat. Niedługo jednak trzeba było czekać na pierwsze zniszczenia. Zachodni koniec katedry runął podczas burzy w 1270 roku i został odbudowany między rokiem 1272 a 1279. Na oficjalne poświęcenie katedry świętego Andrzeja przybył sam król Robert I the Bruce.





Sto lat później, w 1378 roku, kolejna część została zniszczona, tym razem przez pożar. W 1409, podczas zimowej burzy, runęła południowa nawa poprzeczna. Odbudowa obu zniszczeń trwała do 1440 r. Ostatecznym akordem była szkocka reformacja.

Dnia 11 czerwca 1559 r. John Knox wygłosił kazanie w kościele parafialnym w St Andrews, które wywołało takie poruszenie w słuchającym go tłumie, że wszyscy ruszyli w stronę katedry i splądrowali ją, niszcząc meble i wyposażenie. Trzy dni później zakon przestał działać, a w przeciągu tygodnia biskupi zostali wygnani.

 W St Andrews znajdują się ruiny średniowiecznej fortecy. Zamek ten odegrał poważną rolę w wojnach toczonych o niepodległość Szkocji. Wielokrotnie był niszczony i odbudowany.  Raz po zdobyciu Berwick w 1296 roku przez Edwarda I angielskiego, został odbudowany w 1303 roku. Kilkanaście lat późnej, w 1314 roku, po szkockim zwycięstwie pod Bannockburn, zamek został odbity i naprawione przez biskupa Williama Lamberton Guardian, lojalnego zwolennika króla Roberta I Bruce'a.  

Anglicy zdobyli go ponownie w 1330 r. Kilka lat później Sir Andrew Moray, regent małoletniego Dawida II, ponownie go odzyskał. W końcu w latach 1336-1337, został zniszczony przez samych Szkotów, aby zapobiec ponownemu przejęciu go przez Anglię.

 

Obok średniowiecznych zabytków St Andrews znany jest głównie dzięki uniwersytetowi założonemu w 1413 roku.. 

Jest to najstarszy w Szkocji uniwersytet. Uważany jest za najlepszą uczelnię w Szkocji a trzecią na Wyspach.

 

 

Poza uniwersytetem samo miasto wyróżnia się ciekawą zabudową.

                    Tutaj po prostu nie można się nudzić.